İNSANA SAYGI
Sosyal medyaya bir video düştü.
Sokak fotoğrafçısı,kağıt toplayıcısı bir genç ve
kız kardeşinin fotoğrafını çekmek istiyor.
Genç: -Nasıl çekeceksiniz? diye
soruyor.
Fotoğrafçı : - Böyle...olduğun gibi otururken, diyor.
Genç: - İnsanlar
görüyor abi ayıp olur, diyerek ayağa kalkıyor.
Güzel yüzünde masum, yorgun bir
ifade, yanında kız kardeşi ile çekinerek poz veren bu çocuk en fazla 16-17
yaşlarında.
Video çok etkileyiciydi.Edep, terbiye timsali gencin insana duyduğu
saygı takdire şayandı.Yitirmeye başladığımız güzel hasletleri hatırlattı.
Bir
yanda hiç tanımadığı insanların kendisini otururken görmesini "ayıp" kabul eden
gencecik çocuk,bir yanda evinde,okulunda,araçlarda,kafe ve restoranlarda
edepsizce yayıla yayıla oturan tipler.Anasının - babasının ya da yaşlıların
yanında bacak bacak üstüne atıp saygısızca oturan insanlar.Derli toplu oturmak
için illâ genç olmaya gerek yok. Her insan kendisinden yaşça büyüklerin yanında,
özellikle karşı cins olan ortamlarda edepli bir şekilde oturmalı. İnsana saygı
bundan ibaret değil elbette. Çok kapsamlı bir kavram. Meselâ ;Arabaya binerken,
inerken, yolda yürürken yaşlıya, hastaya öncelik vermek, engelliye yardımcı
olmak insana saygıdır. Kararlaştırılan vakitte randevuya gitmek,karşı tarafı
bekletmemek insana saygıdır. İhtiyaç anında yanında olmak,iyi günde çağrılınca,
kötü günde çağrılmadan ziyaret etmek insana saygıdır. Kendinden önce
karşısındakini düşünmek insana saygıdır. Yanında biri varken zaruri olmayan
telefon konuşmaları yapmamak, başka şeylerle ilgilenmemek insana saygıdır.
Misafir olmak kadar misafir almak da insana saygıdır. Misafirine ikramda cimri
davranmamak, esirgememek insana saygıdır. Bu aynı zamanda görgünün de
göstergesidir. Konuşmak kadar ilgili bir şekilde dinlemeyi bilmek de insana
saygıdır. Yalnızı, hastayı, dertliyi arayıp sormak,insana saygıdır.
Faydalanmanın değil faydalı olmanın planlarını yapmak insana saygıdır. Değerli,
önemli hissettirmek insana saygıdır. Arada statü, gelir, yaşam standardı
farkları olabilir. Bunların hesabını yapmadan mütevazi davranmak insana
saygıdır. İyi niyetli , samimi,sıcakkanlı, dost canlısı insanları saf yerine
koymamak insana saygıdır. Herkesin herşeyi anlayacak zekâ seviyesinde olduğunu
bilmek ve hareketlerini ona göre ayarlamak insana saygıdır. Teşekkür etmek,
gönül almak, nankörlük etmemek insana saygıdır Allah'ın,kendisine bahşettiği
nimetleri,yetenekleri O'nun kullarına hizmette kullanmak hem insana,hem Yaradan'a saygıdır.
Bu,maddi - manevi herhangi bir şey olabilir. Meselâ bilgisayardan iyi
anlıyordur.Birinin bilgisayarında problem vardır.Ona yardım eder. Her yardımdan
karşılık beklememek insana saygıdır. Rahmetli Cemil Meriç'in dediği gibi
"yapılan iyiliğin karşılığı bekleniyorsa bu tefeciliktir." -Mış gibi
yapmamak,içten davranmak insana saygıdır. Allah katında kimin kimden üstün
olduğu bilinmez. Kişi ne parası,varidatı ne de kariyerinden dolayı enaniyete
kapılarak kimseyi,hele hele de arkadaşlık ettiği insanları kendinden aşağı
göremez. Kibirlenemez. Bir de içi kibirle dolu olduğu halde menfaati için sahte
bir tevazuya bürünenler var ya. İşte onlar tam bir riyakâr. Allah böylelerinden
muhafaza etsin! Aslında yukarıda zikrettiğimiz tüm davranış şekilleri tamamen
empati ve vicdanla bağlantılı. Egoist olmayan,dürüst, özü - sözü bir,insanî
duyguları gelişmiş,empati sahibi insanların özellikleri. Allahu Teâlâ Hazretleri
hepimizi İslam ahlakının tezahürü olan bu güzel hasletlerle mücehhez eylesin!
Amin elfü elfi amin! Hüsniye Ünal
Yorumlar
Yorum Gönder